Sitemap|Contact|
A- A+
  • Lijst geneesmiddelen
  • Verboden stoffen
    • Verboden binnen en buiten wedstrijdverband
    • Verboden binnen wedstrijdverband
      • Stimulantia
      • Narcotica
      • Cannabinoïden
      • Glucocorticosteroïden
    • Verboden bij bepaalde sporten
  • Voedingssupplementen
  • TTN

Stimulantia

Veel mensen denken dat doping hetzelfde is als stimulerende middelen, maar doping omvat veel meer, zoals anabolen, EPO etc. Stimulerende middelen, of stimulantia, zijn slechts een groep stoffen van de dopinglijst. Stimulerende middelen mogen niet binnen wedstrijdverband worden gebruikt. Stimulantia bevorderen de werking van het centrale zenuwstelsel. Het lichaam wordt hierdoor in de hoogste staat van paraatheid gebracht. De prikkelgevoeligheid van de hersenen wordt vergroot, zodat allerlei lichaamsprocessen sneller gaan verlopen. Stimulerende middelen geven een mens een alerter en energieker gevoel.
Er hebben verschillende sporters positief getest op stimulantiagebruik binnen wedstrijdverband, doordat ze deze middelen kort voor de wedstrijd gebruikten.

Komen stimulantia ook in het lichaam voor?

Ja, een voorbeeld van een lichaamseigen stof met een stimulerend effect is het hormoon en neurotransmitter adrenaline. Een neurotransmitter is een stof die boodschappen doorgeeft van het zenuwstelsel naar het spierweefsel en de organen, zoals het hart en de longen. Adrenaline wordt in het lichaam vrijgemaakt onder invloed van stress, bijvoorbeeld bij een schrikreactie. Stel je loopt op straat en er komt onverwacht een auto met grote snelheid recht op je af, of je ziet een spelend kind dat de straat op wil lopen terwijl er een auto aankomt. Op dat moment stoot het zenuwstelsel adrenaline uit. Je wordt alerter, je hartslag versnelt en je luchtwegen worden wijder, waardoor er meer zuurstof in het bloed kan worden opgenomen. Je reageert sneller, je bloed wordt sneller door het lichaam gepompt en je spieren worden optimaal van zuurstof voorzien, waardoor je sneller kunt lopen en wegspringen van de naderende auto of je bent sneller bij het kind om het tegen te houden om de straat op te rennen.

Wat doen stimulantia?

Stimulantia is een verzamelnaam voor stoffen die sterk lijken op de natuurlijke adrenaline en ze hebben een vergelijkbare werking. Sommige stimulantia hebben direct invloed op organen. Dit geldt voor adrenaline, maar ook voor sommige andere stimulantia. Deze beide stoffen zorgen via een directe prikkeling voor een verhoogde hartslag. Het lichaam wordt in de hoogste staat van paraatheid gebracht, waarbij een verminderd slaapgevoel optreedt en onder invloed van stimulantia komt adrenaline vrij. Adrenaline komt vrij bij de ‘vecht of vlucht reactie’. Een adrenaline-uitstoot kan ervoor zorgen dat je je alerter, sterker en sneller voelt.

Zijn er nog andere stimulantia?

Ja, voorbeelden van andere stimulantia zijn amfetamine en cocaïne, methylfenidaat en sibutramine.
Amfetamine en cocaïne zijn pepmiddelen die door sommigen in het uitgaanscircuit worden gebruikt om langer door te kunnen gaan op dancefeesten.
Methylfenidaat wordt ook in de geneeskunde toegepast voor de behandeling van ADHD bij kinderen ouder dan zes jaar en adolescenten.
Sibutramine wordt in de geneeskunde toegepast als afslankmiddel.

stimulantia
Er zijn verschillende soorten stimulantia: efedra als kruid (a), in pilvorm (b), Reductil®, een afslankmiddel (c), Rilatine®, een medicijn voor ADHD en cocaïne (d).

Cafeïne, een bekend bestanddeel van koffie, cola en andere frisdranken, behoort ook tot de stimulantia, maar staat sinds 2004 niet meer op de dopinglijst. Cafeïne staat echter wel op het monitoringsprogramma van WADA.

Waar komen ze verder in voor?

In een aantal reguliere geneesmiddelen tegen hoesten en verkoudheid kunnen in het buitenland stimulantia verwerkt zijn. Deze middelen zijn vaak gewoon te koop bij de drogist of apotheek zonder dat hier een doktersrecept voor nodig is. Voor sporters zijn deze middelen binnen wedstrijdverband verboden. Daarom krijgen sporters het advies om altijd na te gaan of geneesmiddelen die tijdens verblijf in het buitenland zijn gekocht of voorgeschreven dopinggeduide stoffen, zoals efedrine, bevatten.
Adrenaline staat op de dopinglijst, maar kan worden gebruikt in combinatie met een plaatselijke verdoving of een andere oppervlakkige toepassing, bijvoorbeeld in de neus of het oog. Dit is niet verboden. Bij deze toepassingen is het bovendien niet nodig om een toestemming aan te vragen.
Wanneer een sporter geneesmiddelen gebruikt waar stimulantia in voorkomen moet altijd een toestemming worden aangevraagd.

Waarom worden stimulantia in de sport gebruikt?

In de sport worden stimulantia gebruikt om vermoeidheidsverschijnselen te onderdrukken, zodat bepaalde prestaties langer volgehouden kunnen worden. Dit effect van stimulantia treedt alleen op als de sporter ook daadwerkelijk vermoeid is.
Sommige sporters gebruiken stimulantia ook om gewicht kwijt te raken. Daarnaast worden stimulantia, zoals cocaïne en amfetamine, ook wel gebruikt om alerter te zijn en om zich direct energieker te voelen.
Het gebruik van stimulantia kan leiden tot bijwerkingen zoals afname van het inschattingsvermogen, beverigheid, verslaving, warmtestuwing (vooral bij inspanning), hoge bloeddruk, beroerte, hartproblemen en overlijden.

Beroemde dopinggevallen

De eerste in een lange reeks van sportende stimulantiagebruikers was de wielrenner Tom Simpson. Op vrijdag 13 juli 1967 tijdens de Tour de France viel Simpson vlak voor de top van de Mont Ventoux van zijn fiets.

Tom Simpson
Op vrijdag 13 juli 1967 tijdens de Tour de France viel Simpson vlak voor de top van de Mont Ventoux van zijn fiets. Hij overleed ten gevolge van de combinatie van uitputting en amfetaminegebruik en wellicht ook andere middelen, zoals alcohol.

Er werd nog geprobeerd om Simpson weer overeind te helpen, maar hij viel opnieuw met zijn fiets. Hij verloor het bewustzijn en werd naar het ziekenhuis in Avignon vervoerd. Hij overleed echter op weg naar het ziekenhuis. In zijn shirt werden vier ampullen gevonden. Een ervan was gevuld met amfetamine. De combinatie van hitte en uitputting door amfetaminegebruik wordt als oorzaak genoemd van zijn overlijden. Wellicht heeft hij ook andere middelen gebruikt. Het leidde tot scherpere dopingcontroles tijdens de Tour de France.

De Argentijnse voetballer Diego Maradona werd in 1991 voor een periode van 2 jaar geschorst vanwege cocaïnegebruik. In juni 1994, één dag voor de laatste poulewedstrijd van het WK voetbal in Amerika, wordt Maradona uit het toernooi gehaald. De FIFA verklaarde dat Maradona betrapt was vanwege het gebruik van onder andere efedrine. Maradona sprak van een complot. Niets was echter minder waar. Snel werd duidelijk dat de Argentijn een mix van stimulerende middelen had gebruikt om in zes weken 14 kilo af te vallen. In hetzelfde jaar werd bekend dat hij aan cocaïne verslaafd was.

Maradona
Diego Maradona juicht voor de camera wanneer hij in 1994 tijdens het WK in Amerika tegen Griekenland een doelpunt scoort. Acht dagen later werd hij uit het toernooi gehaald, omdat hij positief testte op efedrine.

Log in op het extranet »

Ga naar...

  • Cijfers en statistieken
  • Links
  • FAQ
  • Bestellen
  • Regelgeving
  • Video

Nieuws

14 december 2017

  • Persmededeling NADO Vlaanderen: VTS Plus - bijscholingen Trainers zeggen neen tegen doping

06 december 2017

  • De cijfers en statistieken van het derde kwartaal 2017 werden gepubliceerd:
    cijfers...

05 december 2017

  • NADO Vlaanderen stelt vanaf heden een gids voor ouders van sporters ter beschikking....

Nieuwsbrief

Via deze rubriek kan u zich abonneren voor de gratis nieuwsbrief i.v.m. doping en dopingbestrijding in Vlaanderen. Gelieve uw e-mailadres in te vullen en op de knop “inschrijven” te klikken.

nieuwsbrief

Opmerking: uw e-mailadres zal niet voor andere doeleinden worden gebruikt en wordt niet doorgegeven aan andere organisaties of instellingen.